Patrz, i się ucz!

Dzisiaj trochę naukowo.

Uczysz się więcej, niż myślisz. Ty tego nie wiesz, choć się dzisiaj dowiesz. To o czym dzisiaj porozmawiamy, kryje się pod takimi powiedzeniami, jak „z kim przystajesz, takim się stajesz”, czy „niedaleko pada jabłko od jabłoni”.

W roku 1963 Albert Bandura nie był usatysfakcjonowany ówczesnym stanem teorii uczenia się, która w dużej mierze opierała się na behawiorystycznym warunkowaniu. Wprowadził on w swojej książce 'Social learning and personality development' [1] przełomowy termin społecznego uczenia się. Postaram się nie zanudzać teorią, więc na tym się zatrzymamy 😊.

W skrócie - jednostki na bieżąco obserwują zachowania innych i poprzez naśladownictwo uczą się nowych zachowań. Dzieje się to w sposób świadomy i nieświadomy. Możesz zapierać się, jaka niezależna jesteś lub jak bardzo jesteś asertywny. Ale to nie wyeliminuje wpływu innych. Spójrz na przykłady:

• Widzisz, że dwójka z Twoich przyjaciół zaczęła chodzić na siłownię. Zgadnij, nad czym będziesz myśleć niedługo?
• Jesteś aktywnym palaczem. Twoja partnerka rzuciła palenie i dobrze jej idzie. Co myślisz na swój temat?
• Jedziesz przepisowo 50km/h miastem. Każdy Cię wyprzedza, a niektórzy poganiają światłami. Jak bardzo będziesz asertywny?

Najlepsze jest to, że nawet nie zmyśliłem tych przypadków. To są sytuacje, których doświadczyłem. Gdy rzuciłem palenie, to nagle kilku moich przyjaciół się tym zainspirowało. Gdy pozwoliłem sobie na fast fooda, to mojej partnerce było łatwiej zjeść go ze mną.

Po tym luźnym wstępie, przejdźmy do analizy źródeł naukowych.

Jedno z gorętszych badań, które ostatnio przyciągnęło moją uwagę. Wpływ wagi jednostki na jego otoczenie i vice versa. [2]. Dane ponad 12 tysięcy osób zostały przeanalizowane w celu zrozumienia epidemii otyłości w Stanach Zjednoczonych. Udowodniono w nim, że wspomniana epidemia nie może zostać wyjaśniona jedynie biologicznymi czy kulturowymi względami. Istnieje tutaj również kontekst społeczny. Jednostki widzą zmiany w swoim środowisku i świadomie lub nie modelują te zachowania.

Wynika z badań, że:

• jeżeli osoba ma przyjaciela, który jest otyły, to szansa na to, że ona sama zostanie otyła, wynosi 57%. ‼️
• jeżeli jedna osoba z pary dorosłego rodzeństwa zostanie otyła, szansa na podobne wartości u drugiej wynoszą 40%.‼️
• W przypadku osób w związku wartość ta wynosi 37%. Płeć ma znaczenie i osoby tej samej płci mają na siebie większy wpływ.‼️

Jeżeli nie przeraża Cię ta liczba, to przynajmniej podzielę się tym, że mnie TAK.

Dla uspokojenia jednak, warto zwrócić uwagę na fakt, że może mieć ten wpływ również pozytywny efekt. [3]. W badaniu z 1999 roku wynika, że osoby biorące udział w programie utraty wagi osiągają lepsze wyniki, gdy robią to razem z przyjaciółmi.

Spójrz też na to z tej strony. Możemy zachowania i ich wpływ w społeczeństwie również wyobrazić sobie jako siatkę połączeń, w których każde z nich wpływa na resztę. Im bliższe powiązania, tym silniejszy wpływ. Wręcz zaobserwujemy tam klastry zachowań! Spójrz na zdjęcie poniżej.

Im grubsza kuleczka, tym wyższe zgromadzenie środowisk o wysokim BMI 😅.

Podsumujmy zatem:

• Każdy z nas wpływa na każdego. Zachowania są modelowane przez jednostki.
• Warto zwrócić uwagę na to, z kim spędzamy czas.
• Cały proces dzieje się świadomie i nieświadomie.
• Warto zwrócić uwagę na to, jakie zachowania są w naszym otoczeniu normalne.

Wszystkiego dobrego, besos. Sławomir Woźniak

Bibliografia

[1] Albert Bandura, Social Learning Theory, 1977

[2] Nicholas A. Christakis, M.D., Ph.D., M.P.H., and James H. Fowler, Ph.D., The Spread of Obesity in a Large Social Network over 32 Years, 2007

[3] Wing, R. R., & Jeffery, R. W., Benefits of recruiting participants with friends and increasing social support for weight loss and maintenance., 1999